De woestijnvolken van Noord Afrika, die we tekort doen door ze als de moslims aan te duiden, zijn ooit, lang voor Livingstone, via de oostelijke route Afrika ingetrokken voor handel in mensen en goederen. We hebben er het Swahili aan te danken als lingua franca. Aan het oostelijke front drogen die verhoudingen langzaam op met de splitsing tussen slavendrijvers en slaven in zuid Soedan in een nieuwe staat en de afscheiding van de Darfuri als de volgende stap.

In West Afrika zijn de woestijnvolkeren pas doorgedrongen nadat de Europese kolonisten het achterland vanaf de kust toegankelijk hadden gemaakt. Ze hebben zich gevestigd in alle landen langs de kust. Door voortplanting en verdringing groeien zij uit tot meerderheden, in de zin van one man one vote binnen de staatsgrenzen. Het westen heeft de democratie gebracht naar West Afrikaanse landen die geen naties zijn, maar door vreemde mogendheden getekende vormen op de kaart.

Als je de perverse geest had gehad om in 1911 een recept voor massaslachtingen te bedenken in 2011, had je in West Afrika staten met deze grenzen moeten bedenken. De burgeroorlogen tussen de gemigreerde woestijnvolkeren en de oorspronkelijke bewoners van de staten aan de kust gaan de komende decennia miljoenen slachtoffers eisen. Het enige dat we kunnen doen om dat te voorkomen, is een streep trekken tussen de stammen.

Vergelijk het met de schoolmeester die een vechtpartij tussen twee groepen op het schoolplein moet stoppen. Die weet dat het zinloos is een schuldige en een slachtoffer aan te wijzen terwijl het vechten doorgaat. Hij trekt een streep: jullie hier en jullie daar en klaar! Vergelijk het met Kosovo, genoemd naar het Merelveld waar de Serviërs in de veertiende eeuw een nederlaag leden. Albaanse immigranten hebben zich gevestigd in dit deel van Servië en zijn langzaam gegroeid tot een meerderheid. Zij hebben de Serviërs gemarginaliseerd en hun kans gegrepen in de Balkan oorlog om dat deel van Servië formeel te Albaniseren. De internationale gemeenschap koos de kant van de migranten. Dat was een slecht idee. Maar dat ze, net als de schoolmeester, een streep trokken, was een goed idee, ook al lag hij niet op de goede plek.

De internationale gemeenschap kiest in Ivoorkust ook voor de migranten. Naar de adviseurs die zeggen: “Ít´s the tribes, stupid!” wordt niet geluisterd. Zelfs de meest kritische commentatoren hebben het over de aanhangers van de ene of de andere president, alsof het daarbij gaat om individuele beslissingen over wie je steunt. It´s the tribes! Wat in Ivoorkust gebeurt, is geen nasleep van presidentsverkiezingen, het zijn stammen uit het noorden die de stammen van het zuiden verdrijven. “Ouattara verdacht van Bloedbad” is de kop van de NRC van vandaag. Ja, hoe naïef kun je zijn. Zonder bloedbad verdrijf je geen stam van zijn land. Dat geldt overigens ook voor de stammen van west Libië en die van oost Libië. Leiders zijn niet relevant. Khadafi is uiteindelijk een nobody zoals Ceaucescu en Milosovic. Trek een streep door Libië. Trek een grote plus door Nigeria en maak er vier landen van. Trek nu eindelijk duurzame grenzen in West Afrika.

Het splitsen van een land is minder dramatisch dan je denkt. Tony Blair moet nog eens de Nobelprijs krijgen omdat hij de Schotten meer autonomie gaf dan waar ze om vroegen. Vanuit de ervaring van zelfbeschikking wordt snel samenwerking gezocht met de buren. Kijk naar Tsjechië en Slowakije, Montenegro en Servië…

Democratie is mooi, maar je hebt er wel een land voor nodig. Veel van de door erkende grenzen omsloten gebieden waar verkiezingen gehouden worden, zijn helemaal geen landen. Als daar de democratisch gekozen meerderheid, gesteund door de internationale gemeenschap, de macht krijgt over de hele natie, loop je het risico op slachtpartijen waarmee de meerderheid zijn meerderheid vergroot.