Als enthousiast lid van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie realiseer ik mij dat de combinatie van vrijheid en democratie niet vanzelfsprekend is. Als het vrije volk van Egypte straks naar de stembus gaat, zou de democratie wel eens kunnen worden afgeschaft. Het is een kwestie van tellen in de democratie. Je hebt er meer dan 50% voor nodig die gelooft in de democratie. Omgekeerd geldt dat ook. Je kunt democratisch beslissen om vrijheden te beperken. Dat gebeurt nu in Hongarije met de perswet en het gebeurde in de eerste democratie van Pericles.

Zijn vriend, de filosoof Anaxagoras zei dat de maan een stenen bol was die beschenen werd door de zon; hij zei dat elk organisme een mechanisme had om de soort in stand te houden… allemaal godslastering, bijna een halve eeuw voor Christus. Democratisch besloot de volksvertegenwoordiging van Athene dat Anaxagoras ter dood moest worden veroordeeld vanwege zijn ideeën.

Pericles moest kiezen. Hij kon als de man van het leger de democratie negeren door voor de academische vrijheid van zijn vriend Anaxagoras op te komen. Of hij kon als overtuigde democraat de uitspraak van het volk respecteren door de filosoof ter dood te laten brengen. Hij deed geen van tweeën: hij negeerde het democratisch genomen besluit door hem te verbannen naar Klein Azië en hij snoerde een vrije geest de mond door hem te verbieden nog te publiceren.

In Egypte zou wel eens een meerderheid van de kiezers de vrije geesten monddood willen maken. De reacties van massahysterie op de coup van het leger beloven niet veel goeds. Het zou ook kunnen dat het leger de vrijheid zal beschermen tegen de wil van de meerderheid van het volk zoals dat in Turkije gebeurt

De vrije stad Cairo valt uiteindelijk voor de druk van het platteland, zoals Teheran is gevallen en Berlijn. In 2010 was ik op een conres van de Liberale Internationale in Cairo. Ik logeerde in het Hilton Ramses naast de staats TV, het congres was in het Semiramis Intercontinental, de twee hotels waar nu de journalisten zaten met zicht op de massa’s. De vertegenwoordiger van een Egyptische liberale partij mocht wel komen, maar hij mocht niet spreken. Hij was kort voor het congres uit politieke gevangenschap ontslagen. Hij heeft reden om het regime te haten. Maar gaat hij nu genieten van zijn vrijheid in deze nieuwe democratie? Eventjes, zolang de roes duurt. Maar als ik neuzen tel in Egypte kom ik op een uitkomst die niet hoopvol is voor onze liberale vrienden.