Als je de beste van school bent met knikkeren, komt er een moment dat je alle knikkers gewonnen hebt en dat er niemand meer is om mee te spelen. Als je dan geen manier bedenkt om een deel van die grote emmer knikkers weer bij de verliezers te krijgen, is het afgelopen met het spel. In het grote spel van de wereldeconomie rolt het geld van de evenaar naar de polen. De economieën in het noorden van Europa hebben een hoge productiviteit en ze maken dingen die de consumenten in het zuiden graag kopen. Zo hoopt het geld zich op in het noorden en als we geen list verzinnen om het geld weer terug te sluizen naar het zuiden, komt het exportspel stil te liggen.

 

Het principe dat het geld naar de polen rolt, geldt niet alleen voor de landen rond de evenaar, dat geldt ook binnen Europa en zelfs binnen landen. De ondernemers en werknemers die wonen in de ontvangende streken, willen het verdiende geld het liefst in hun eigen streek houden. De zuiderlingen vinden zij klaplopers die van hun geld leven. Dat zeggen de noord Europese landen van de Mediterrane, het noorden van Italië tegen het zuiden en de Vlamingen tegen de Walen. In Nederland richten de mensen die op hun emmer knikkers willen blijven zitten zich vooral op het zuidelijke buitenland: ze willen wel dat de zuiderlingen hun producten blijven kopen, maar als gevraagd wordt hoe zij aan het geld moeten komen, geven zij niet thuis.

Dat geldt ook voor de discussie over de Euro. Economische groei gaat vooral om de vraag hoe je zorgt voor genoeg koopkracht is in de landen die niet in staat zijn de producten die jij maakt net zo efficiënt te produceren. Investeren in hun economische groei is eigenbelang. Dat kan fantasieloos met Europese fondsen voor onderhoud van cultureel erfgoed of de aanleg van infrastructuur, het kan met investeringen in de lokale economie en met toerisme en het kan zelfs met het afwaarderen van de Griekse staatsschuld.

Henri Ford bedacht een systeem dat het geld liet terugrollen door zijn personeel genoeg te betalen om de door hen zelf gemaakte producten te kopen. We moeten ons in Nederland niet alleen druk maken om het behouden van de gewonnen knikkers. We moeten de beste methoden bedenken om het geld terug te brengen naar de evenaar zodat het kan blijven rollen.